उत्तर भारत भाजपाच्या कावेत; काँग्रेस हद्दपार

Posted by वृत्तभारती Sunday, December 3rd, 2023

नवी दिल्ली, (०३ डिसेंबर) – मध्यप्रदेश, राजस्थान आणि छत्तीसगडच्या निवडणुकांमध्ये काँग्रेसचा दारूण पराभव झाला. मध्यप्रदेश आणि छत्तीसगडमध्ये अपेक्षा असतानाही काँग्रेसला जनतेने नाकारले. त्यामुळे १९८० नंतर पहिल्यांदाच उत्तर भारतातील हिंदी पट्ट्यात काँग्रेसच्या हाती सत्ता राहिलेली नाही. हा हिंदी पट्टा काँग्रेसच्या हातून निसटला आहे.
मध्यप्रदेश आणि छत्तीसगडमध्ये काँग्रेसच्या पराभवाची सर्वाधिक चर्चा होत आहे. पक्षाच्या अंतर्गत अहवालात या राज्यांमध्ये विजयाचा दावा करण्यात आला होता. खुद्द राहुल गांधींनी मध्यप्रदेशात १३५ जागा मिळण्याचा दावा केला होता. त्याचवेळी अनेक सर्वेक्षणांमध्ये छत्तीसगडमध्ये काँग्रेसची मजबूत स्थिती दिसून येत होती. काँग्रेसच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, परंपरेनुसार पक्ष पराभवाचा आढावा घेऊन लोकसभा निवडणुकीची तयारी करणार आहे. मात्र, निवडणुकीतील पराभवाच्या आढाव्याचा मुद्दा काँग्रेससाठी नवीन नाही. राहुल गांधी यांनी गेल्या नऊ वर्षांत १२ पराभवांनंतर आढावा घेतला होता. यावेळीही पराभवाला प्रादेशिक नेत्यांपेक्षा काँग्रेस हायकमांडच अधिक जबाबदार असल्याचे राजकीय जाणकारांचे म्हणणे आहे.
काँग्रेसच्या पराभवाची तीन कारणे
प्रचाराबाबत संभ्रमात
काँग्रेसचे वरिष्ठ नेतृत्व, विशेषत: मल्लिकार्जुन खडगे आणि राहुल गांधी यांच्या जोडीला हिंदी पट्ट्यातील राज्यांतील निवडणुकांपूर्वीची गटबाजी आटोक्यात आणता आली नाही. छत्तीसगडमधील निवडणुकीच्या काही महिन्यांपूर्वी पक्षाने टी. एस. सिंहदेव यांचे राजकीय महत्त्व वाढवले, त्यामुळे भूपेश बघेल गट एक पाऊल मागे गेल्याची चर्चा होती. निवडणुकीच्या काही दिवस आधी पक्षाच्या नेतृत्वाने मुख्यमंत्रिपदाचा चेहरा जाहीर न करण्याचा निर्णय घेतला. त्यानंतर पक्षाला प्रचाराची संपूर्ण रणनीती बदलावी लागली. छत्तीसगडमध्ये निवडणुकीपूर्वी काँग्रेसने ‘भूपेश है तो भरोसा है’चा प्रचार केला होता, त्याचे कौतुक होत होते. काँग्रेस नेतृत्वाच्या निर्णयानंतर ही घोषणा बदलण्यात आली. ‘काँग्रेस है तो भरोसा है’ असा नारा देत पक्ष निवडणुकीच्या रिंगणात उतरला. कमी वेळेमुळे ही घोषणा लोकांवर प्रभाव टाकू शकली नाही. राजस्थानमध्येही काँग्रेसला अंतर्गत गटबाजी संपवता आली नाही. अशोक गहलोत समर्थक नेत्यांच्या अनेक जागांवर सचिन पायलट प्रचाराला गेले नाहीत. यात दानिश अबरार यांची सवाई माधोपूर आणि चेतन दुडी यांची दिंडवाना ही जागा प्रमुख आहे. अशोक गहलोत आणि सचिन पायलट यांची कोणतीही संयुक्त रॅली काँग्रेस स्वतंत्रपणे आयोजित करू शकली नाही.
तिकीट वाटपात विलंब झाल्याने चुकीचा संदेश
मध्यप्रदेश आणि छत्तीसगडमध्ये भाजपाने निवडणुकीच्या तीन महिने आधी तिकीट जाहीर केले. परंतु, काँग्रेस हायकमांड तसे करण्यात अपयशी ठरले. काँग्रेसच्या वतीने संघटनेचे सरचिटणीस के. सी. वेणुगोपाल यांनी पक्ष सप्टेंबरपर्यंत सर्व जागांवर तिकीट जाहीर करेल, असा दावा केला होता, मात्र हा दावाही खोटा ठरला. काँग्रेसमध्ये उमेदवारी अर्जाच्या शेवटच्या दिवसांपर्यंत तिकीट वाटपावरून जोरदार खडाजंगी झाली होती. अनेक बड्या नेत्यांची तिकिटे कापल्याची चर्चा होती. मध्यप्रदेशात तिकीट वाटपावरून दिग्विजयसिंह आणि कमलनाथ आमने-सामने आले. राजस्थानमध्ये तिकीट वाटपाच्या शेवटच्या टप्प्यात काँग्रेस निवडणूक समितीच्या बैठकीतून राहुल गांधी गायब झाले. तिकीट वाटपाच्या वृत्ताने काँग्रेसला चांगलाच फटका बसला पण हे काँग्रेसला कळू शकले नाही.
काँग्रेसची देखरेख यंत्रणा कमकुवत
निवडणुकीवर लक्ष ठेवण्यासाठी काँग्रेसने वरिष्ठ निरीक्षकांची नियुक्ती केली होती. परंतु, संपूर्ण निवडणुकीच्या दृश्यातून गायब राहिले. राजस्थानमध्ये अशोक गहलोत आणि मध्यप्रदेशात कमलनाथ हे नेते होते. काँग्रेसच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, दोन्ही नेत्यांनी पक्षश्रेष्ठींकडून मुक्तहस्त घेतला होता. अशोक गहलोत आणि कमलनाथ यांच्यापेक्षा दोन्ही राज्यांत पक्षश्रेष्ठींनी नियुक्त केलेले प्रभारी खूपच कमकुवत होते. सुखजिंदर रंधावा यांना राजस्थानमध्ये पक्षाचे प्रभारी बनवण्यात आले. रंधवा हे अशोक गहलोत यांच्यापेक्षा खूप कनिष्ठ नेते आहेत. कमलनाथ यांच्यापेक्षा कनिष्ठ असलेल्या सुरजेवाला यांच्याकडे पक्षाने मध्यप्रदेशच्या निरीक्षकपदाची कमानही दिली होती. काँग्रेस पक्षश्रेष्ठींना मध्यप्रदेशात समाजवादी पक्षासोबत युती हवी होती, पण कमलनाथ यांच्यामुळे ती होऊ शकली नाही. कमलनाथ यांच्यावर दबाव आणण्यात पक्षश्रेष्ठी पूर्णपणे अपयशी ठरले.

• राष्ट्रीय

• उत्तर भारत भाजपच्या कावेत; काँग्रेस हद्दपार
• उत्तर भारत भाजपाच्या कावेत; काँग्रेस हद्दपार
• उत्तर भारतातील सर्वच राज्यांतील काँग्रेस हद्दपार
• काँग्रेसचा दारूण पराभव
• मध्यप्रदेश
• राजस्थान
• राजस्थान आणि छत्तीसगडमध्ये भाजप

Short URL : https://vrittabharati.in/?p=58246

Related posts